Đằng Sau Mức Thuế 46%: Đây Không Phải Là Kết Thúc, Mà Là Mở Đầu Một Cuộc Đàm Phán Lớn – Hãy Chờ Tin Tốt Đàm Phán

Tác giả: Khúc Ngọc Tuyên & TSI Research Ngày: 08/04/2025

I. LỜI MỞ ĐẦU: CÚ SỐC THUẾ QUAN KHÔNG PHẢI LÀ KẾT THÚC

Ngày 2 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Donald Trump khiến cả thế giới bất ngờ khi tuyên bố áp thuế 46% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Đây không phải là mức thuế chọn lọc theo mặt hàng hay lĩnh vực. Đây là một đòn đánh diện rộng, áp dụng không phân biệt ngành nghề, được thiết kế để gây ra cú sốc toàn diện nếu VN không đàm phán. Tại Việt Nam, phản ứng ban đầu là hoảng loạn. Tuy nhiên, điều mà chúng ta cần làm lúc này không phải là phản ứng hấp tấp, mà là hiểu đúng bản chất thực sự của chính sách này. Thuế đối ứng 46% không phải là dấu chấm hết. Nó là khởi đầu của một vòng đàm phán mà chính quyền Trump đang chủ động kích hoạt để đòi hỏi các nhượng bộ kỹ thuật và chiến lược từ phía Việt Nam. Bài viết này không nhằm lý giải thuế suất bằng các học thuyết truyền thống. Mục tiêu là bóc tách chiến lược đằng sau – thứ mà Trump đã từng áp dụng thành công ở Canada, Mexico, Trung Quốc và nay đang lặp lại với Việt Nam.

II. ĐỪNG LO LẮNG VÀ HÀNH ĐỘNG VỘI VÃ VÌ 46% CHƯA PHẢI LÀ ÁN TỬ

Không thể phủ nhận 46% là một mức thuế quá cao, thậm chí gây sốc. Nhưng cần nhìn rõ: với kim ngạch xuất khẩu hơn 100 tỷ USD của Việt Nam sang Mỹ, nếu thuế này được duy trì thực thi toàn phần và dài hạn, chính các doanh nghiệp Mỹ sẽ chịu tổn thất lớn. Chi phí nhập khẩu tăng vọt, gián đoạn chuỗi cung ứng, lạm phát leo thang – tất cả đều đi ngược với lợi ích của người tiêu dùng Mỹ và mục tiêu ổn định vĩ mô mà Washington hướng đến. Thuế này không được thiết kế để THU LỢI TỪ THUẾ, mà để kích hoạt đàm phán. Nó giống như một ‘đòn gõ cửa’ gây chấn động – đánh vào cảm xúc, tạo ra khủng hoảng có kiểm soát – rồi từ đó mở ra vòng đàm phán ĐỂ ĐÒI MỘT SỐ YÊU SÁCH.

III. THUẾ QUAN LÀ MỘT CHIẾN LƯỢC ĐÃ QUÁ QUEN: “ĐÁNH THUẾ ĐỂ ĐÀM PHÁN”

Chiến lược này không mới. Trump đã từng dùng nó với Canada và Mexico trong đàm phán lại NAFTA. Với Trung Quốc, ông đã phát động cuộc chiến thuế quan kéo dài, và ông đã đạt được nhiều ‘mini-deal’ kỹ thuật. Mô hình này có ba đặc điểm: gây áp lực sốc, đàm phán song phương nhanh, không cần Quốc hội phê chuẩn. Tất cả đều nhằm một mục tiêu duy nhất – buộc đối phương phải nhượng bộ mà không cần viết lại hiệp định hay tốn thời gian thể chế. Trump là nhà kinh doanh tin vào mặc cả. Và thuế quan là bảng giá mở đầu cho cuộc chơi đó.

IV. MỘT NƯỚC CỜ RẤT MỚI VỚI VIỆT NAM – NHƯNG KHÔNG HỀ TỰ PHÁT HAY TÙY TIỆN

Nhiều người bất ngờ khi thấy Việt Nam – một đối tác không gây mâu thuẫn chính trị, một nền kinh tế thân thiện và hợp tác – lại bị đưa vào danh sách áp thuế nặng. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu hơn, Việt Nam chính là lựa chọn chiến thuật lý tưởng: đủ phụ thuộc vào thị trường Mỹ để cảm nhận cú sốc; một quốc gia đủ mềm dẻo và khôn khéo để đàm phán mà không phản ứng đối đầu. Mức thâm hụt thương mại lớn, vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng châu Á, vị thế cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc – tất cả biến Việt Nam thành một mắt xích quan trọng trong chiến lược tái định hình trật tự thương mại của Trump.

V. BẢN CHẤT CỦA MỨC THUẾ 46%: LÀ ĐÒN BẨY, KHÔNG PHẢI NHÁT CHÉM SÁT THƯƠNG

Mức thuế này không phải để thu ngân sách. Với mức cao như vậy, dòng hàng sẽ tự động dừng lại, doanh nghiệp Mỹ cũng không thể nhập được hàng. Tức là: không thu được đồng nào, nhưng lại gây ra đủ khủng hoảng để buộc Việt Nam phải ngồi vào bàn đàm phán. Chiến lược này được Trump dùng song song với ‘mức thuế sàn’ 10% trên mọi hàng hóa – đây mới là thuế thật, thu đều, tạo nguồn cho ngân sách. Còn 46%? Nó là tín hiệu. Là đòn bẩy. Là bảng giá mở đầu cho cuộc mặc cả lớn.

VI. PHẢN ỨNG CỦA TRUMP VỚI TRUNG QUỐC: BẰNG CHỨNG RÕ RÀNG VỀ MỤC TIÊU MẶC CẢ

Ngày 5/4, Trung Quốc tuyên bố áp thuế trả đũa 34% lên hàng hóa Mỹ. Trump không im lặng. Ngược lại, ông vừa đăng bài (8/4) dọa áp tiếp 50% nếu Bắc Kinh không rút lại. Thậm chí đặt deadline cụ thể. Nếu mục tiêu là thu thật, thì phản ứng hợp lý là… thu tiếp. Nhưng Trump nổi giận, vì điều ông muốn là “ép đối phương không được trả đũa”, để Mỹ giữ vai trò “bên ép”, còn đối phương bị động đưa ra nhượng bộ. Tức là: chiến lược thuế này chỉ hiệu quả nếu không bị vô hiệu hóa bởi trả đũa. Và đó là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy – thuế không phải là đích đến.

VII. VIỆT NAM GIỮ BÌNH TĨNH, TẬN DỤNG THỜI GIAN VÀ GIỮ VỮNG VỊ THẾ

Trước thông báo của Hoa Kỳ về việc áp thuế 46% lên hàng hóa Việt Nam, chính phủ Việt Nam đã có những phản ứng kịp thời và thận trọng nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì quan hệ song phương.

Ngày 6 tháng 4 năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành liên quan để thảo luận về phản ứng trước quyết định áp thuế của Hoa Kỳ. Tại cuộc họp, Thủ tướng chỉ đạo đoàn đàm phán đề nghị phía Hoa Kỳ hoãn việc áp thuế ít nhất 45 ngày để tạo điều kiện cho hai bên tiến hành đàm phán, hướng tới quan hệ thương mại cân bằng và bền vững.

Trong cuộc điện đàm ngày 4 tháng 4 năm 2025 với Tổng thống Donald Trump, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề xuất giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Hoa Kỳ xuống 0% và mong muốn Hoa Kỳ có động thái tương tự đối với hàng hóa Việt Nam. Đề xuất này nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại song phương và giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại.

Để tiếp tục các cuộc thảo luận, Việt Nam đã cử Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc làm đặc phái viên đến Hoa Kỳ nhằm tìm kiếm giải pháp cho vấn đề thuế quan. Việt Nam cũng bày tỏ sẵn sàng xem xét các chính sách thương mại và tiền tệ, bao gồm cả tỷ giá hối đoái và các rào cản phi thuế quan, để đáp ứng các quan ngại từ phía Hoa Kỳ.

Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ, bày tỏ lo ngại về mức thuế 46% và đề nghị trì hoãn việc thực thi để có thời gian đàm phán. Họ nhấn mạnh rằng mức thuế cao sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ thương mại và lợi ích của cả hai bên.

Việt Nam không lựa chọn biện pháp trả đũa mà tập trung vào việc duy trì kênh đối thoại mở, minh bạch hóa các chính sách kỹ thuật và chuẩn bị các gói nhượng bộ chiến thuật mang tính “mini-deal”. Chiến lược này nhằm giữ vững quan hệ, vị thế và tận dụng thời gian để Hoa Kỳ xem xét lại quyết định áp thuế sau khi đạt được mục tiêu đàm phán.

VIII. BÌNH TĨNH LÀ SỨC MẠNH LÚC NÀY

Trước những thông tin trên, một triển vọng đàm phán tích cực là rõ ràng. Cần tránh tâm lý hoảng loạn, nhà đầu tư nên bình tĩnh chờ đợi tin tốt, bám sát diễn biến chính sách. Bình tĩnh là lợi thế cạnh tranh lớn nhất lúc này.

Trump không đánh thuế để phá. Ông ta đánh thuế để ĐÀM PHÁN. Thuế không phải là THANH GƯƠM SÁT THƯƠNG, mà là CHIẾC BÚA ĐỂ PHÁ CỬA, mở ra cánh cửa đàm phán. Việt Nam có thể chuyển thế bị động sang chủ động, biến khủng hoảng thành cơ hội!!!

Hãy bình tĩnh!!!!