BÁO CÁO KINH TẾ VĨ MÔ VIỆT NAM TUẦN 10/03 – 16/03/2025

Tác giả: TSI Research Team
Ngày báo cáo: 17/03/2025

Tóm tắt

Tuần qua, bối cảnh kinh tế vĩ mô Việt Nam ghi nhận nhiều diễn biến tích cực, với các chính sách điều hành tài khóa, tiền tệ được điều chỉnh linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng và đảm bảo ổn định vĩ mô. Đồng thời, Chính phủ triển khai hàng loạt biện pháp cải cách hành chính, thúc đẩy đầu tư công và mở rộng hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút nguồn vốn FDI.

1. Chính sách tài khóa và tiền tệ

Chính phủ tiếp tục thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát, với chỉ tiêu CPI điều chỉnh giảm từ 5% xuống dưới 4.5% trong năm 2025. Các biện pháp tài khóa đang được đề xuất bao gồm gia hạn giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8% đến cuối năm 2025, đồng thời xem xét giảm các loại thuế thu nhập doanh nghiệp (CIT), thuế thu nhập cá nhân (PIT) và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất trong nước.

Chính phủ cũng có kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ nhằm huy động vốn cho các dự án hạ tầng trọng điểm. Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước đang phối hợp rà soát nhu cầu vốn cho các dự án hợp tác công tư (PPP) trong 5 năm tới và kêu gọi sự tham gia của các ngân hàng thương mại vào các dự án này.

Ngoài ra, Chính phủ đang xem xét thành lập Cổng thông tin quốc gia về đầu tư, với mục tiêu rút ngắn quy trình cấp phép và tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

2. Cải cách hành chính và cơ cấu bộ máy

Một trong những chính sách vĩ mô trọng tâm tuần qua là kế hoạch cải cách bộ máy hành chính. Chính phủ đề xuất sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, giảm số lượng từ 63 tỉnh/thành xuống còn khoảng 30 đơn vị. Đồng thời, cấp huyện có thể được hợp nhất, cấp xã/phường dự kiến giảm 60-70%, từ 10,000 xuống khoảng 2,500 đơn vị.

Việc cơ cấu lại bộ máy hành chính nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí vận hành, đồng thời mở rộng quỹ đất và không gian phát triển cho các dự án hạ tầng, bất động sản quy mô lớn.

Tổng chi phí dự kiến cho chương trình hỗ trợ nghỉ hưu sớm được ước tính vào khoảng 130 nghìn tỷ VND (5 tỷ USD), với nguồn ngân sách từ trung ương và địa phương.

3. Chính sách thu hút đầu tư và hội nhập quốc tế

Trong tuần qua, Chính phủ Việt Nam đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác kinh tế quốc tế. Cụ thể, Việt Nam và Singapore chính thức nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, tập trung vào các lĩnh vực tài chính, năng lượng và hạ tầng số. Hai bên đã ký sáu thỏa thuận hợp tác liên quan đến phát triển hệ thống cáp quang biển, trung tâm tài chính quốc tế và kết nối dữ liệu xuyên biên giới.

Ngoài ra, Việt Nam ký kết các thỏa thuận thương mại trị giá hơn 4.15 tỷ USD với Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản và thiết bị điện. Chính phủ cũng cho biết đang xem xét điều chỉnh một số mức thuế nhập khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ.

FDI vào Hà Nội trong quý I/2025 ghi nhận mức tăng 30% so với cùng kỳ, với nguồn vốn chủ yếu vào các khu công nghiệp và dịch vụ kèm theo.

4. Đổi mới hạ tầng thị trường tài chính

Tiến trình nâng hạng thị trường vốn tiếp tục được thúc đẩy. Hệ thống giao dịch chứng khoán mới (KRX) dự kiến đi vào vận hành chính thức từ ngày 5/5/2025. Hệ thống này nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến thanh toán trước, đồng thời đáp ứng yêu cầu nâng hạng của các tổ chức xếp hạng thị trường quốc tế.

Chính phủ cũng đang triển khai đồng bộ các biện pháp hỗ trợ khối ngoại như cho phép toàn bộ cổ phiếu áp dụng cơ chế thanh toán không cần đặt cọc trước (Non-prefunding Solution), điều chỉnh chu kỳ thanh toán hài hòa và tiếp tục xem xét cải thiện giới hạn sở hữu nước ngoài.

5. Chính sách năng lượng tái tạo và phản hồi từ nhà đầu tư quốc tế

Tuần qua, 28 nhà đầu tư quốc tế đã gửi thư tới Chính phủ Việt Nam bày tỏ quan ngại về khả năng điều chỉnh hồi tố chính sách giá mua điện (Feed-in Tariff – FiT) đối với các dự án điện gió, điện mặt trời. Theo phản ánh, việc xem xét lại mức giá ưu đãi áp dụng cho các dự án đã hoàn thành có thể ảnh hưởng tới hơn 13 tỷ USD vốn đầu tư, với tổng công suất gần 4GW, phần lớn là FDI.

Các nhà đầu tư cũng cho biết một số dự án đang gặp khó khăn trong thu hồi vốn do EVN chậm thanh toán hoặc chỉ thanh toán một phần tiền điện, gây rủi ro vỡ nợ đối với các khoản vay từ tổ chức tín dụng trong nước và quốc tế.

Bức thư nhấn mạnh rằng việc thay đổi chính sách sau khi dự án đã đi vào vận hành làm gia tăng lo ngại về tính nhất quán và minh bạch của khung pháp lý. Nhà đầu tư đề nghị Chính phủ giữ nguyên các cam kết FiT đã ban hành, nhằm bảo đảm môi trường đầu tư ổn định và hỗ trợ quá trình phát triển năng lượng tái tạo bền vững.

Kết luận

Trong tuần qua, các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô tiếp tục tập trung vào kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng thông qua điều chỉnh chính sách thuế, thúc đẩy cải cách hành chính và đẩy mạnh đầu tư công. Hoạt động hợp tác quốc tế được mở rộng với nhiều đối tác lớn, đặc biệt là Singapore và Hoa Kỳ. Quá trình nâng cấp hạ tầng tài chính và tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế tiếp tục được duy trì. Các yếu tố trên tạo nền tảng ổn định cho nền kinh tế trong trung và dài hạn.