CẬP NHẬT VĨ MÔ VÀ NGÀNH 9/12/2024

– Kinh tế Việt Nam trong tháng 11 tiếp tục đà tăng trưởng ổn định, thể hiện qua phần lớn các dữ liệu tích cực. SSI Research duy trì dự báo GDP năm 2024 của Việt Nam sẽ đạt mức cao trong mục tiêu của Chính phủ (7,0%), được thúc đẩy bởi hoạt động mạnh mẽ của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và sự phục hồi tiêu dùng nội địa. Hai động lực chính dự kiến thúc đẩy tăng trưởng quý 4/2024 là: (1) Xu hướng đẩy mạnh xuất khẩu trước khi các mức thuế mới của Mỹ có thể được áp dụng nếu đàm phán không thành công. (2) Sự hồi phục của lượng khách du lịch quốc tế.

• Sửa đổi dữ liệu tháng 10: Không có thay đổi đáng kể trong số liệu sản xuất tháng 10. Tiêu dùng tháng 10 được điều chỉnh tăng 2,5%, nhờ doanh số bán lẻ hàng hóa tăng 1,9% và doanh thu dịch vụ lưu trú tăng 3,5%.
• Sản xuất công nghiệp: Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 11 tăng 8,9% YoY (so với 11,2% YoY trong tháng 10). Xu hướng đẩy mạnh sản xuất để xuất khẩu tiếp tục được duy trì, với các ngành xuất khẩu tăng trưởng hai con số. Tính từ đầu năm, ngành sản xuất tăng trưởng 9,7% YoY, tiếp tục là động lực chính của nền kinh tế, với thặng dư thương mại lớn (24,3 tỷ USD) và cải thiện chỉ số việc làm trong lĩnh vực công nghiệp (+4,4%).
• Tiêu dùng: Tiêu dùng nội địa tăng nhẹ trong tháng 11, có thể do các yếu tố mùa vụ, với mức tăng trưởng thực tế 11 tháng đạt +5,8% YoY (so với +4,6% YoY trong tháng 10). Nhập khẩu hàng tiêu dùng tăng mạnh trong 11 tháng, đạt +18,8% YoY (so với +17,7% YoY trong 10 tháng đầu năm).
• Khách du lịch quốc tế: Tháng 11 đón 1,7 triệu lượt khách quốc tế, gần đạt mức của năm 2019, hứa hẹn thúc đẩy doanh thu ngành dịch vụ lưu trú và du lịch.
• Lạm phát: CPI tháng 11 tăng 0,13% MoM và 2,77% YoY. Giá điện gần đây chỉ tác động nhỏ đến lạm phát, trong khi giá thịt heo (-0,45% MoM) và vé máy bay (-11,1% MoM) góp phần kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, chi phí nhà ở tăng +0,45% MoM đã đẩy giá lên nhanh hơn. CPI trung bình 11 tháng ở mức 3,69%, thấp hơn mục tiêu 4,5%.
• Đầu tư:
  • FDI giải ngân: Tháng 11 đạt 2,1 tỷ USD, giảm nhẹ so với 2,24 tỷ USD trong tháng 10. Tuy nhiên, tổng FDI đăng ký trong tháng 11 tăng vọt lên 3,74 tỷ USD, được hỗ trợ bởi các dự án lớn như LG Display (+1,4 tỷ USD).
  • Đầu tư công: Tăng tốc vào cuối năm, nhưng ghi nhận mức giảm 8,4% YoY, so với mức giảm nhỏ hơn trong tháng 10.
  • 11 tháng đầu năm 2024: FDI giải ngân đạt 21,68 tỷ USD (+7,1% YoY, so với +8,8% YoY trong cùng kỳ năm trước). FDI đăng ký đạt 27,3 tỷ USD (+19,4% YoY). Trung Quốc Đại lục và Hồng Kông dẫn đầu dòng vốn FDI mới vào Việt Nam từ đầu năm, với tổng giá trị 4,2 tỷ USD.
• Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách linh hoạt để thu hút dòng vốn FDI mới, bao gồm: (1) Thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư (ISF) để giảm thiểu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu. (2) Đẩy nhanh quy trình phê duyệt dự án FDI trong các ngành ưu tiên. (3) Phân quyền quyết định cấp phép khu công nghiệp cho các quan chức địa phương.

– Bộ Tài chính đề xuất gia hạn các chính sách hỗ trợ ngành sản xuất ô tô trong nước liên quan đến Covid-19. Thuế nhập khẩu linh kiện và phụ tùng ô tô sẽ được giảm xuống 0% đến tháng 12/2027, thay vì tháng 12/2024 như trước đây. Theo dữ liệu từ Hải quan Việt Nam, giá trị nhập khẩu linh kiện ô tô trung bình hàng tháng khoảng 350 triệu USD, cho thấy tác động tối thiểu đến thu ngân sách nhà nước.

– Quan hệ kinh tế Việt Nam – Hàn Quốc:

• Trước những bất ổn chính trị tại Hàn Quốc, Việt Nam có thể hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển vốn, với các công ty Hàn Quốc như Samsung, LG, Hyosung đã mở rộng sản xuất tại Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất đến tài chính, bán lẻ. Quỹ hỗ trợ đầu tư (ISF) đã được đề cập chính thức trong các luật đầu tư mới để giảm thiểu tác động của thuế tối thiểu toàn cầu, và các công ty Hàn Quốc sẽ là một trong những bên hưởng lợi chính.
• Thương mại song phương: Việt Nam thâm hụt thương mại lớn với Hàn Quốc (25 tỷ USD tính đến tháng 10/2024, chỉ đứng sau Trung Quốc). Các mặt hàng nhập khẩu hàng đầu bao gồm: điện tử và máy móc (66%), nhựa (7%), dầu khí (4%), kim loại (3,2%), và hàng may mặc (2,6%). Sự mất giá của đồng KRW có lợi cho các công ty lớn của Hàn Quốc như Samsung và LG, cải thiện khả năng sinh lời của họ.

– Đánh giá 1 tháng triển khai giải pháp Non pre-funding (NPS):

• Các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (FII) đã chấp nhận giải pháp NPS theo Thông tư 68/2024, với tỷ lệ sử dụng vừa phải (35% giao dịch vốn nước ngoài) mà không ghi nhận lỗi nào trong giao dịch.
• NPS giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và rủi ro tỷ giá, mặc dù vẫn tồn tại khó khăn liên quan đến thủ tục giấy tờ, giao dịch trước khi thực hiện, và các vấn đề về lỗi giao dịch.
• FTSE: Ủy ban Tư vấn Phân loại Quốc gia FTSE sẽ họp vào tháng 1/2025. Kịch bản tốt nhất là FTSE sẽ thông báo nâng hạng vào tháng 3/2025, với khả năng thực hiện vào tháng 9/2025.

– Luật Điện lực sửa đổi được phê duyệt sẽ có hiệu lực từ ngày 1/2/2025, thay thế luật cũ năm 2004.  Đây là một cột mốc quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia bằng cách thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, mặc dù cần thêm hướng dẫn chi tiết để thực hiện. Các điểm nổi bật trong luật sửa đổi:

• Giải quyết các nút thắt trong phát triển các dự án điện cấp bách, nhấn mạnh hợp đồng dài hạn tối thiểu, và ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo cùng các nguồn năng lượng mới như hydro và amoniac.
• Xác định rõ ba giai đoạn của thị trường điện Việt Nam: (1)  Thị trường phát điện cạnh tranh (VCGM). (2) Thị trường bán buôn điện cạnh tranh (VWEM) – hiện tại đang trong giai đoạn này. (3) Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (VCRM).
• Đề xuất áp dụng cơ cấu giá điện đa thành phần, thay vì giá điện đơn thành phần (dựa duy nhất trên lượng tiêu thụ điện, tính bằng VND/kWh) hiện tại. Việc này có thể giúp EVN giảm lỗ trong tương lai, qua đó gián tiếp mang lại lợi ích cho tất cả các nhà máy điện.
• Quốc hội đồng ý khởi động lại kế hoạch phát triển năng lượng hạt nhân, với Chính phủ Việt Nam là nhà đầu tư duy nhất cho các nhà máy điện hạt nhân. Cụ thể, Quốc hội đã phê duyệt khởi động lại dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận công suất 4.000MW, đã bị đình chỉ từ năm 2016.

– Tập đoàn Keppel mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Keppel có kế hoạch mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực phát triển bền vững như năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng dữ liệu trong tương lai gần. Thông tin này được CFO của Keppel, ông Kevin Chng, công bố trong cuộc họp với Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, ông Trần Thanh Mẫn, vào ngày 3/12/2024.

– Quốc hội Việt Nam chính thức thông qua Luật Dữ liệu, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 với mục tiêu là thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển kinh tế số. Luật quy định việc chuyển giao và xử lý dữ liệu xuyên biên giới. Các cơ quan, tổ chức và cá nhân được tự do chuyển dữ liệu từ nước ngoài về Việt Nam, xử lý dữ liệu nước ngoài tại Việt Nam, đồng thời có các quyền và lợi ích hợp pháp được bảo vệ theo quy định của pháp luật. Việc chuyển dữ liệu cốt lõi (core data) từ máy chủ trong nước ra nước ngoài phải tuân thủ các điều kiện về an ninh quốc gia, lợi ích công cộng và quyền hợp pháp của chủ sở hữu dữ liệu theo luật Việt Nam và các hiệp định quốc tế. Các điều 30, 31, và 32 của luật bao gồm việc phát triển cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu và mạng lưới quốc gia.

– Khu công nghệ cao Đà Nẵng và Ban Quản lý các Khu công nghiệp đã cấp chính sách đầu tư cho dự án nhà máy ICT VINA III vào ngày 28/11, được phát triển bởi Dentium Co., Ltd. của Hàn Quốc. Dự án có tổng vốn đăng ký 177 triệu USD, nâng tổng vốn đăng ký FDI tại Khu công nghệ cao Đà Nẵng lên 875,2 triệu USD, dành cho 13 dự án.

– Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vào ngày 1/12/2024 đã tuyên bố rằng Việt Nam sẽ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm sau đạt 8%, cao hơn mục tiêu chính thức 6,5%-7,0% đã được Quốc hội phê duyệt vào tháng trước.

– Nvidia và Chính phủ Việt Nam sẽ hợp tác thành lập một Trung tâm R&D AI và một Trung tâm Dữ liệu AI tại Việt Nam theo thỏa thuận được ký vào thứ Năm tại Hà Nội, với sự hiện diện của CEO Jensen Huang và Thủ tướng Phạm Minh Chính. Nvidia cũng cho biết đã mua lại VinBrain, một startup công nghệ y tế thuộc Tập đoàn Vingroup. Trong chuyến thăm tới Hà Nội một năm trước, Jensen Huang nhấn mạnh rằng Nvidia muốn mở rộng quan hệ đối tác với các công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam và hỗ trợ đào tạo nhân lực phát triển cơ sở hạ tầng AI.

– Các nhà bán lẻ trực tuyến Trung Quốc như Temu và Shein đã tạm ngừng hoạt động tại Việt Nam, khi các công ty này đang làm thủ tục đăng ký kinh doanh với cơ quan chức năng Việt Nam. Quyết định số 78/2010 về quy tắc miễn thuế (de minimis rule) có thể được đưa vào chương trình nghị sự tại một cuộc họp đặc biệt vào tháng 1/2025. Quy định mới có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thương mại điện tử do nước ngoài chiếm ưu thế, ngành này đã hưởng lợi từ miễn VAT và thuế nhập khẩu với giá trị đơn hàng dưới 1 triệu đồng (khoảng 40 USD) kể từ năm 2010.

– Từ tháng 4/2025, Google Châu Á – Thái Bình Dương có trụ sở tại Singapore sẽ chuyển giao quyền và nghĩa vụ hợp đồng với khách hàng quảng cáo sang Google Việt Nam có trụ sở tại TP.HCM. Báo cáo e-Conomy SEA 2024 do Google, Temasek và Bain & Company công bố vào tháng 11 cho biết tổng giá trị thương mại điện tử của Việt Nam dự kiến tăng trưởng hàng năm 16%, đạt 36 tỷ USD vào năm 2024. Ngành truyền thông số nội địa dự kiến đạt doanh thu 11 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm 14%.

– Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu đẩy nhanh các thủ tục thực hiện Trung tâm Tài chính Quốc tế TP.HCM vào tháng 12/2024 để bắt đầu hoạt động vào quý 1/2025. Thủ tướng cũng yêu cầu Sân bay Long Thành hoàn thành vào năm 2025 và đi vào hoạt động trước ngày 28/2/2026.

– Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu rà soát tài sản công trên toàn quốc trước ngày 15/12/2024 nhằm chống lãng phí. Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành và địa phương tập trung vào thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tinh giản và tái cấu trúc bộ máy tổ chức theo mô hình đa ngành, đa lĩnh vực.

– Tính đến ngày 7/12/2024, tăng trưởng tín dụng toàn quốc đạt 12,5%, so với mức 11,9% trong tháng 11, theo Phó Thống đốc SBV Đào Minh Tú. Ngoài việc cấp thêm hạn mức tín dụng cho các ngân hàng, SBV cũng yêu cầu hỗ trợ tái cơ cấu nợ cho các ngành như bất động sản và xây dựng nhằm phục hồi nền kinh tế. Với sự quyết tâm vào cuối năm, Phó Thống đốc kỳ vọng mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% là khả thi.