BÁO CÁO ĐẶC BIỆT: TÁC ĐỘNG CHÍNH SÁCH THUẾ MỚI CỦA HOA KỲ ĐỐI VỚI VIỆT NAM & TRIỂN VỌNG PHỤC HỒI THỊ TRƯỜNG

 

Theo tuyên bố từ chính quyền Hoa Kỳ, mức thuế nhập khẩu cơ bản 10% sẽ được áp dụng đối với tất cả các quốc gia trên toàn cầu. Riêng với các quốc gia mà Hoa Kỳ có thâm hụt thương mại lớn và duy trì các rào cản thương mại bị đánh giá là không công bằng, mức thuế đối ứng riêng biệt sẽ được áp dụng. Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia bị áp thuế đối ứng cao, với mức 46%, chỉ sau Campuchia (49%). Mức thuế này không cộng gộp với 10% cơ bản, mà được xem là mức thuế độc lập theo đánh giá riêng của Hoa Kỳ.

 

Việt Nam hiện đang là đối tác thương mại có mức thặng dư lớn với Hoa Kỳ, với tổng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này đạt khoảng 103,6 tỷ USD trong khi nhập khẩu chỉ đạt 13,1 tỷ USD, tương đương mức chênh lệch gần 90%. Đây chính là cơ sở mà phía Hoa Kỳ viện dẫn cho con số “thuế tương đương” 90%, mặc dù trên thực tế mức thuế áp dụng là 46%. Đồng thời, báo cáo 2025 National Trade Estimate (NTE) của Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) liệt kê hàng loạt quan ngại về các rào cản mà Việt Nam áp dụng, bao gồm rào cản phi thuế trong nhập khẩu, sự phân biệt trong đánh thuế tiêu thụ đặc biệt, hạn chế sở hữu nước ngoài trong một số ngành dịch vụ, các quy định chưa minh bạch về dược phẩm, sở hữu trí tuệ và công nghệ thông tin.

 

Tuy nhiên, theo đánh giá của chúng tôi, nguy cơ Việt Nam tiếp tục bị duy trì mức thuế 46% là tương đối thấp nhờ vào những hành động chính sách chủ động mà Chính phủ Việt Nam đã thực hiện trong thời gian qua. Việt Nam là một trong những quốc gia hiếm hoi có phản hồi tích cực và thực chất trước các quan ngại của Mỹ. Cụ thể, Chính phủ đã cắt giảm thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng then chốt của Hoa Kỳ như ethanol, ô tô, thực phẩm chế biến; cấp phép cho Starlink hoạt động, mở cửa lĩnh vực viễn thông; ban hành Nghị định kiểm soát thương mại chiến lược nhằm đảm bảo bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; tăng cường nhập khẩu LNG, thiết bị y tế, máy bay từ Mỹ; và đặc biệt là chủ động đối thoại ở cả cấp chính phủ và TIFA với USTR. (Chi tiết được trình bày trong phần phụ lục).

 

Những hành động này đã được phía Hoa Kỳ ghi nhận và xem là các bước “giảm nhẹ” (mitigation), một điều kiện đủ để Washington xem xét điều chỉnh hoặc rút giảm thuế theo chính sách linh hoạt mới được ban hành.

 

Dựa trên tổng hợp dữ liệu và phân tích, chúng tôi đánh giá xác suất Việt Nam được Mỹ giảm thuế từ mức 46% vừa công bố xuống thấp hơn đáng kể là khoảng 50%, trong khi xác suất bị duy trì thuế 46% là thấp, khoảng 30–35%. Cơ hội được miễn thuế hoặc áp mức thuế rất thấp (dưới 10%) là thấp hơn, và tùy thuộc các thông tin tiếp theo từ quá trình đàm phán, nhưng vẫn có thể xảy ra nếu Việt Nam đạt được đột phá chiến lược trong đàm phán cấp cao sắp tới.

 

Từ góc nhìn đầu tư, chúng tôi cho rằng tác động ngắn hạn của chính sách thuế này chủ yếu nằm ở yếu tố tâm lý, đặc biệt trong nhóm cổ phiếu xuất khẩu trực tiếp sang Mỹ như dệt may, gỗ, thủy sản và điện tử. Tuy nhiên, nếu quá trình đàm phán giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt tiến triển tích cực trước thời điểm ngày 9/4, hoặc có tín hiệu giảm thuế rõ ràng, thị trường sẽ có cơ hội phục hồi, đặc biệt ở các nhóm ngành được mở cửa như viễn thông, logistics, năng lượng và dịch vụ công nghệ. Đây là những lĩnh vực được Mỹ quan tâm trong các cuộc thương lượng gần đây và cũng là nơi Việt Nam đã có tín hiệu cải cách rõ rệt.

 

Chúng tôi sẽ cho rằng nđt nên theo sát tin tức về tiến trình đàm phán Việt – Mỹ, tránh hành động vội vàng trước ngày 9/4 KHI MÀ THỊ TRƯỜNG ĐÃ GIẢM RẤT SÂU. Với kịch bản chính phủ đạt được đồng thuận giảm thuế, THỊ TRƯỜNG CÓ CƠ HỘI PHỤC HỒI VÀ ỔN ĐỊNH TRỞ LẠI.