Các cuốn sách khuyến nghị đọc để tự học đầu tư cho người mới bắt đầu
Mỗi khi mở sách đầu tư ra đọc, chỉ được vài phút là buồn ngủ díp cả mắt. Đó là những gì tôi đã trải qua thời mới chân ướt chân ráo tham gia thị trường. Một phần lớn nguyên nhân là do không biết bắt đầu đọc từ đâu. Nếu bắt đầu từ những cuốn sách cơ bản trước để hiểu những khái niệm cơ bản thì mọi chuyện đã dàng hơn nhiều. Thay vì đọc có tuần tự từ sơ cấp lên cao, tôi đã đọc ngược, nên phải mất tầm 3 năm tham gia thị trường cũng như học hỏi từ các room chứng khoán của các tiền bối đi trước, tôi mới dần dà hiểu được các khái niệm cơ bản nhất trong chứng khoán.
Nhiều bạn đọc phản ánh: “Sách của ad dịch hay, nhưng mà đọc chẳng hiểu gì, đọc vài trang là ngủ”. Có một bác đã hỏi tôi có biết khóa học nào uy tín không, để đi học, vì đọc sách mãi không hiểu gì. Đọc mãi vẫn không hiểu là vì bạn cũng giống tôi lúc mới bắt đầu, đọc sách bị ngược, chỉ cần biết cách đọc tuần tự thì sẽ hiểu thôi, hoàn toàn không cần đến các khóa học. Tôi chưa học bất kỳ khóa học chứng khoán nào, vì vậy không có kinh nghiệm chọn lớp chọn thầy giúp bạn. Nhưng tôi có thể hướng dẫn cách đọc sách để tự học chứng khoán một cách có tuần tự, từ sơ cấp trở lên, để bạn đọc có thể hiểu được và tiếp thu hiệu quả các phương pháp đầu tư. Hãy đọc theo tuần tự dưới đây, và đừng quên tra cứu thêm google các thuật ngữ mà bạn chưa hiểu. Dân ngoài ngành phải đọc sách theo kiểu tra cứu như vậy, cái nào chưa hiểu thì tra, tra xong cũng không cần cố ghi nhớ, lần sau gặp không nhớ lại tra lần nữa, mấy cái quan trọng là sẽ rất hay gặp, cứ gặp mà không nhớ là tra, tra đi tra lại tự khắc sẽ nhớ.
1. PHẢI ĐỌC TRƯỚC TIÊN: BÁO CÁO TÀI CHÍNH DƯỚI GÓC NHÌN W. BUFFET HOẶC TRÍ TUỆ TÀI CHÍNH
Đọc xong một trong hai cuốn sách này (hoặc cả hai thì càng tốt), bạn sẽ hiểu được những thuật ngữ cơ bản nhất trong đầu tư. Những thứ tưởng chừng đơn giản như Doanh thu, lợi nhuận, EPS, P/E, ROE, biên lợi nhuận, phải thu, tồn kho… đều được giải thích một cách dễ hiểu, ngắn gọn, giúp bạn dễ dàng tiếp thu, dễ dàng hiểu được cách đọc và đánh giá báo cáo tài chính của một công ty niêm yết. Biết những thứ cơ bản nhất này rồi bạn mới có thể đi sâu hơn vào các phương pháp đầu tư chuyên sâu. Đây là cuốn sách cơ bản nhất, giống như việc biết đọc các nốt nhạc khi bạn học đàn vậy, hoặc giống như bạn biết các chữ cái a bờ cờ trước khi chuyển sang ghép vần và tập làm văn. Hai cuốn sách này có thể tìm mua dễ dàng trên các nền tảng bán hàng online. Nếu đọc hai cuốn sách căn bản nhất này mà vẫn không hiểu nổi thì hãy đăng ký học một khóa cơ bản về kế toán, sau đó quay lại đọc hai cuốn này là sẽ hiểu.
2. NHÀ ĐẦU TƯ THÀNH CÔNG (William J. O’Neil)
Cuốn sách này trình bày ngắn gọn nhưng dễ hiểu về 5 bước cụ thể để đầu tư thành công theo Phương pháp đầu tư CANSLIM. Đọc tới cuốn này là bạn đã có thể định hình một cách cơ bản nhất về phương pháp kiếm tiền trên thị trường và tránh các rủi ro rồi. Mặc dù cổ phiếu trên thị trường VN đa số là cổ phiếu chu kỳ, nhưng đâu đó vẫn có những cổ phiếu tăng trưởng chuẩn CANSLIM. Bạn cũng có thể thể áp dụng linh hoạt một số tiêu chí của phương pháp này vào các cổ phiếu chu kỳ và vẫn cho hiệu quả rất tốt. Để áp dụng linh hoạt được phương pháp CANSLIM, tất nhiên bạn phải đào sâu hơn thông qua các đầu sách của Mark Minervini, Chris Kacher và Jesse Stine. Nhưng trước hết, bạn cần nắm được những thứ cơ bản nhất của phương pháp này đã.
Cuốn sách Nhà đầu tư thành công được T và cộng sự biên dịch, tài trợ xuất bản. Xem chi tiết tại đây:
3. LÀM GIÀU TỪ SIÊU CỔ PHIẾU
Đọc xong 2 cuốn trên, bạn đã có nền tảng để hiểu được cuốn sách này. Cuốn này chứa đựng những kinh nghiệm đầu tư quý báu và chi tiết của kỷ lục giao giao dịch thời hậu bong bóng internet. Phương pháp đầu tư siêu cổ phiếu giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn những nguyên lý đầu tư theo đà tăng trưởng. Là một bước tiến sâu hơn trên con đường chinh phục thị trường tài chính.
Xem chi tiết tại đây:
4. BỘ SÁCH 3 CUỐN CỦA MARK MINERVINI
Giúp bạn mở rộng thêm rất nhiều, gia tăng hiểu biết về giao dịch, kiểm soát tâm lý, kiểm soát rủi ro tốt hơn… David Ryan, nhà vô địch đầu tư Hoa kỳ 3 năm liên tiếp đã đưa ra lời khuyên: “Hãy đọc tất cả các cuốn sách của W. O’Neil và Mark Minervini”.
Bộ sách này, hai cuốn đầu tiên đã hết hàng, nhà xuất bản chưa có kế hoạch xuất bản lại. Hiện chỉ còn cuốn “Những bậc thầy đầu tư theo đà tăng trưởng” do T và cộng sự biên dịch vẫn còn hàng. Nó giúp bạn đọc lấp các lỗ hổng kiến thức rất hiệu quả. Xem chi tiết tại đây:
5. BỘ SÁCH GIAO DỊCH NHƯ ĐỆ TỬ CHÂN TRUYỀN CỦA O’NEIL
Bộ sách gồm hai cuốn, Cách kiếm 18.000 % trên thị trường chứng khoán và Làm giàu từ bán khốn. Hai cuốn này giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về phương pháp đầu tư CANSLIM. Sách do các đệ tử chân truyền của O’Neil viết, họ đã tiết lộ rất nhiều “bí kíp” mà các sách của O’Neil không đề cập.
6. PHÂN TÍCH MẪU HÌNH BIỂU ĐỒ – BÍ QUYẾT GIAO DICH CỦA DAN ZANGER
Phương pháp phân tích mẫu hình biểu đồ theo kinh nghiệm kỷ lục gia Dan Zanger, đi sâu vào phân tích điểm mua và bán. Biết cách chọn điểm mua và cách bán là yêu cầu tối quan trọng trong đầu tư. Nghiên cứu cuốn này sẽ giúp bạn chọn điểm mua và bán tốt hơn.
Cuốn sách này cũng được T và cộng sự biên dịch, xuất bản. Xem chi tiết tại đây:
7. Nên đọc thêm gì nữa?
Sách về tâm lý giao dịch như Giao dịch với phong độ đỉnh cao của Mark Douglass (trading in the zone, finfin dịch), Giao dịch với phân tích liên thị trường của John Murphy (Bùi Văn Huy dịch), Kinh tế học về tiền – ngân hàng và thị trường tài chính của Mishkin, Tinh hoa kinh tế học của Krugman, Đầu tư tài chính của Bodie & cs, Những phù thuỷ sàn chứng khoán của Jack Schwager…
Nói chung, hãy đọc càng nhiều càng tốt. Khi đã đến bước đọc mở rộng này, bạn đọc thường đã có đủ kỹ năng để biết bản thân nên đọc những sách nào thì phù hợp. Cứ ra nhà sách, lật xem phần mục lục là sẽ biết sách đó có nên đọc hay không. Có câu “Học tập qua trường lớp giúp bạn kiếm sống, nhưng tự học giúp bạn thay đổi số phận”. Các thầy dạy ở đại học cũng chủ yếu tự học và nghiên cứu rồi dạy lại cho sinh viên, sinh viên xuất sắc lại từ các hướng dẫn của thầy để tự mình nghiên cứu sâu và kỹ – để cũng trở thành bậc thầy. Chẳng có khoá học nào dù đắt tiền đến đâu, có thể giá trị hơn việc tự học từ những cuốn sách. Tinh hoa nghìn năm của thế giới đều lưu truyền qua sách, chứ có mấy người cha tài giỏi mà dạy nổi con đâu? Thực tế, con trai của David Ryan (ba lần vô địch đầu tư Hoa Kỳ) là Sean Ryan (cũng có thành tích top đầu cuộc thi vô địch đầu tư Hoa Kỳ*) thừa nhận anh ta không học được gì từ cha mình mà phải tự học. Đừng đánh giá thấp sách, chỉ cần kiên trì đọc – tra cứu – nghiền ngẫm – tôi tin bạn sẽ học được, giống như ngày xưa tôi học bằng cách dịch những cuốn sách của các bậc thầy trên thế giới.
Bạn cũng nên tìm đọc mục Investor’s Corner trên nhật báo IBD (nhiều bài hay được T dịch sang TV và đăng ở mục Góc nhà đầu tư và mục Học đầu tư trên web này), tìm đọc tất cả các tài liệu của O’Neil, David Ryan, xem các video khoá học của Mark Minervini, Join room của Dan Zanger theo dõi cách giao dịch và của ông ấy vài tháng (có mất phí), tìm đọc tất cả những sách của các cao thủ chứng khoán được xướng tên trong Những phù thuỷ sàn chứng khoán (Jack Schwager)… Ngoài ra, Follow học hỏi các cao thủ chứng khoán VN cũng giúp ích nhiều, tôi cũng học được nhiều từ các sư huynh tiền bối đi trước, nhưng thường mấy ông cao thủ này hay kín tiếng nên khó tìm.
(*) Sean Ryan về thứ ba cuộc thi Nhà vô địch đầu tư Hoa Kỳ (USIC) năm 2022, +132%. Sean là con trai của David Ryan, người ba lần đoạt giải USIC. Sean đứng thứ 30 vào năm 2021, + 18%, thứ 13 vào năm 2020, + 128% và đứng thứ hai vào năm 2019, + 51,8%. Lợi nhuận sau 4 năm là + 847,5%.
