Tác Động Kinh Tế và Tài Chính Từ Chính Sách Thuế Quan Của Ông Donald Trump Đến Việt Nam
Tóm tắt
Chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong cục diện thương mại quốc tế và thị trường tài chính toàn cầu. Ngày 3/2/2025, ông Trump đã quyết định tạm hoãn mức thuế 25% đối với Mexico và Canada trong 30 ngày, trong khi vẫn giữ nguyên thuế đối với Trung Quốc. Động thái này phản ánh chiến lược thương mại của chính quyền Trump nhằm tận dụng thuế quan như một công cụ đàm phán, đồng thời tạo ra những ảnh hưởng nhất định đến thương mại, lạm phát, chuỗi cung ứng, thị trường chứng khoán, và ngoại hối. Bài nghiên cứu này phân tích tác động kinh tế và tài chính của chính sách này, dự báo những kịch bản có thể xảy ra trong thời gian tới. Cũng làm rõ sự ảnh hưởng đến kinh tế, thương mại, tài chính của Việt Nam.
1. Giới thiệu
Chính sách thuế quan là một trong những công cụ quan trọng mà chính quyền của ông Trump sử dụng để thúc đẩy lợi ích thương mại của Mỹ. Việc hoãn thuế với Canada và Mexico nhưng duy trì mức thuế cao với Trung Quốc đặt ra những câu hỏi quan trọng về tác động của quyết định này đối với nền kinh tế Mỹ và toàn cầu. Trong bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ phân tích:
- Ảnh hưởng của chính sách thuế lên thương mại toàn cầu và chuỗi cung ứng.
- Tác động lên lạm phát và chính sách tiền tệ của Mỹ.
- Phản ứng của các thị trường tài chính như chứng khoán, ngoại hối và hàng hóa.
- Làm rõ sự ảnh hưởng đến kinh tế, thương mại, tài chính của Việt Nam.
2. Tác động Kinh Tế Quốc Tế Và Tài Chính Quốc Tế
2.1. Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu
– Hoãn thuế với Canada và Mexico giúp ổn định chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ, đặc biệt trong các ngành ô tô, bán lẻ và nông nghiệp. Nếu thuế được áp dụng, nhiều doanh nghiệp sẽ đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao, làm giảm sức cạnh tranh.
– Giữ nguyên thuế với Trung Quốc tạo áp lực lên dòng chảy thương mại Mỹ – Trung.
2.2. Tác động đến lạm phát và tiêu dùng tại Mỹ
– Hoãn thuế với Canada và Mexico giúp kiểm soát giá cả hàng hóa nhập khẩu, hạn chế tác động lên lạm phát.
– Duy trì thuế với Trung Quốc có thể đẩy giá hàng tiêu dùng tại Mỹ lên cao, đặc biệt là các mặt hàng điện tử, dệt may và hàng tiêu dùng nhập khẩu. Để kìm chế lạm phát, Mỹ sẽ ưu đãi cho các đối tác thương mại khác như Việt Nam để có nguồn cung hàng hóa thay thế.
2.3. Tác động đến thị trường ngoại hối và dòng vốn
– USD có thể tăng giá nếu chính sách thuế tiếp tục làm suy yếu kinh tế Trung Quốc, buộc Bắc Kinh phá giá đồng CNY.
– CNY có thể mất giá, làm tăng khả năng dịch chuyển dòng vốn sang các thị trường khác như Việt Nam.
– VND có thể hưởng lợi khi Việt Nam trở thành điểm đến thay thế cho dòng vốn FDI rời khỏi Trung Quốc.
2.4. Tác động đến thị trường hàng hóa
– Vàng (XAU/USD) có thể tăng giá nếu căng thẳng Mỹ – Trung leo thang, do nhu cầu trú ẩn an toàn tăng và do nhu cầu tích trữ vàng của Trung Quốc.
– Giá dầu có thể giảm, do rủi ro chiến tranh thương mại làm suy giảm nhu cầu năng lượng toàn cầu.
3. Nguy cơ chiến tranh thương mại Mỹ – Trung lần 2: Rủi ro với thế giới, nhưng là Cơ hội vàng cho Việt Nam
3.1. Rủi ro đối với thế giới
Nếu Mỹ tiếp tục nâng thuế quan với Trung Quốc, Bắc Kinh có thể đáp trả bằng các biện pháp như:
– Giảm nhập khẩu nông sản Mỹ, ảnh hưởng đến ngành nông nghiệp Mỹ và tạo áp lực lên các bang sản xuất nông sản chủ chốt.
– Hạ giá đồng Nhân dân tệ (CNY) để hỗ trợ xuất khẩu, nhưng điều này có thể dẫn đến dòng vốn rút khỏi Trung Quốc, khiến nền kinh tế nước này gặp bất ổn. CNY mất giá có lợi cho Việt Nam hơn là gây hại, vì giúp doanh nghiệp trong nước nhập nguyên vật liệu giá rẻ hơn và giảm chi phí sản xuất.
– Siết chặt các hạn chế đối với doanh nghiệp Mỹ hoạt động tại Trung Quốc, ảnh hưởng đến các tập đoàn lớn như Apple, Tesla và Boeing.
Những biện pháp này có thể kéo dài căng thẳng thương mại, làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu và gây ra nhiều bất ổn cho các nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại với Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong khi nhiều quốc gia phải đối mặt với rủi ro, Việt Nam lại nổi lên như một bên hưởng lợi từ tình hình này.
3.2. Cơ hội cho Việt Nam – Đối tác chiến lược toàn diện trong kế hoạch của Mỹ
🇻🇳 1. Việt Nam được Mỹ ưu ái để đảm bảo nguồn cung hàng hóa giá rẻ, giữ lạm phát Mỹ ổn định
- Khi Mỹ áp thuế cao với Trung Quốc, doanh nghiệp Mỹ cần tìm nguồn hàng thay thế với giá rẻ hơn để tránh lạm phát tăng.
- Việt Nam có vị trí địa lý gần Trung Quốc, cơ sở sản xuất phát triển và quan hệ thương mại tốt với Mỹ, giúp giảm chi phí chuyển đổi chuỗi cung ứng.
- Việc duy trì nguồn cung từ Việt Nam giúp Mỹ kiểm soát giá cả tiêu dùng, bảo vệ người tiêu dùng trong nước trước tác động tiêu cực từ cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.
🇻🇳 2. Việt Nam hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc
- Khi thuế quan lên Trung Quốc tăng cao, nhiều doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là Mỹ, sẽ tìm đến Việt Nam để đa dạng hóa chuỗi cung ứng và tránh thuế quan.
- Làn sóng FDI vào Việt Nam có thể tiếp tục gia tăng, đặc biệt trong các ngành sản xuất như điện tử, dệt may, da giày và linh kiện công nghiệp.
- Các tập đoàn lớn như Apple, Samsung đã mở rộng sản xuất tại Việt Nam từ năm 2018, gần đây tiếp tục là những gã khổng lỗ như Nvidia, Google… và xu hướng này sẽ tiếp tục tăng mạnh.
🇻🇳 3. Lợi thế hiệp định thương mại và vị thế địa chính trị của Việt Nam
- Việt Nam có hơn 20 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm CPTPP, EVFTA, RCEP, giúp Việt Nam tiếp cận nhiều thị trường lớn mà không chịu thuế quan cao như Trung Quốc.
- Là đối tác chiến lược của Mỹ, Việt Nam không chỉ hưởng lợi thương mại mà còn được Mỹ hỗ trợ trong các lĩnh vực công nghệ, sản xuất và năng lượng tái tạo.
🇻🇳 4. VND có thể ổn định hoặc tăng giá, hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư
- Trong khi CNY có thể mất giá do chiến tranh thương mại, VND lại ổn định hơn nhờ dòng vốn FDI tăng và xuất khẩu vào Mỹ mở rộng.
- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể tận dụng tình hình để điều chỉnh chính sách tiền tệ có lợi cho nền kinh tế, đồng thời vẫn giữ mức tỷ giá ổn định để hỗ trợ xuất khẩu.
Tóm lại, chiến tranh thương mại lần 2 tiếp tục mang đến nhiều cơ hội cho Việt Nam:
– Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung lần 2 có thể gây ra rủi ro lớn cho kinh tế toàn cầu, nhưng Việt Nam có cơ hội lớn để vươn mình trở thành trung tâm sản xuất cho thế giới ở không chỉ các ngành kinh tế truyền thống, mà còn ở các ngành công nghệ cao như công nghệ AI, Công nghiệp bán dẫn…
– Mỹ cần một đối tác đáng tin cậy để thay thế nguồn cung từ Trung Quốc, và Việt Nam là ứng viên hàng đầu nhờ lợi thế về vị trí địa lý, chi phí sản xuất thấp và quan hệ thương mại tốt với Mỹ.
– Dòng vốn FDI vào Việt Nam có thể tăng mạnh, giúp nền kinh tế phát triển bền vững, ổn định tỷ giá VND và mở rộng thị trường xuất khẩu.
– Ông Trump Sẽ Không Đánh Thuế Việt Nam, vì: 1) Việt Nam là đối tác chiến lược giúp Mỹ giảm phụ thuộc vào Trung Quốc, không phải đối thủ cạnh tranh trực tiếp. 2) Việt Nam không thao túng tiền tệ hay trợ cấp công nghiệp, giúp tránh bị cáo buộc như Trung Quốc. Không có lý do chính đáng, thì không ai tự nhiên đi đánh nhau với ai. 3) Mỹ cần Việt Nam trong chiến lược địa chính trị để kiềm chế Trung Quốc, không muốn đẩy Việt Nam về phía Bắc Kinh. 4) Việt Nam chủ động cân bằng thương mại bằng cách mua thêm hàng Mỹ, giảm áp lực từ chính quyền Trump. 5) Trump ưu tiên đánh thuế Trung Quốc, và các đối tượng chính, hơn là Việt Nam, do lợi ích chính trị và kinh tế lớn hơn.
Việt Nam không chỉ đứng ngoài cuộc chiến thương mại lần 1, và bây giờ là lần 2, mà còn biết cách tận dụng những biến động của kinh tế toàn cầu để tạo đà tăng trưởng mạnh mẽ, từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
4. Kết luận và Dự báo
– Tạm hoãn thuế với Canada & Mexico giúp giảm nguy cơ lạm phát tại Mỹ và ổn định chuỗi cung ứng khu vực.
– Giữ nguyên thuế với Trung Quốc tạo ra rủi ro căng thẳng thương mại, có thể khiến Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp mạnh hơn.
– USD có thể tiếp tục mạnh lên, trong khi CNY suy yếu, tạo cơ hội cho các nền kinh tế thay thế như Việt Nam.
– Vàng tăng giá là điều hoàn toàn bình thường trong bối cảnh hiện nay, không phải một tín hiệu rủi ro cho kinh tế và chứng khoán Việt.
5. Hàm ý Chính sách
– Đối với Chính phủ Mỹ: Nếu tiếp tục sử dụng thuế quan làm công cụ đàm phán, cần đánh giá rủi ro lạm phát và phản ứng của các đối tác thương mại. Tăng cường nhập hàng từ các trung tâm sản xuất thay thế như Việt Nam sẽ là một lựa chọn bắt buộc.
– Đối với Việt Nam: Đây là cơ hội để thu hút dòng vốn FDI từ các doanh nghiệp muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc. Và cũng là cơ hội để gia tăng xuất khẩu, thâm gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng hóa hóa toàn cầu, đặc biệt ở các lĩnh vực quan trọng, có thể đưa dân tộc trở thành dân tộc giàu có, như AI, bán dẫn và các lĩnh vực công nghệ cao khác.
Tài liệu tham khảo
- Reuters, “Trump delays Mexico and Canada tariffs but maintains pressure on China,” 2025.
- World Bank, “The Global Trade Outlook in 2025: Risks and Opportunities,” 2024.
- Federal Reserve, “Inflationary Effects of Tariff Policies,” 2024.
Báo cáo được thực hiện bởi Bộ Phận Phân Tích Đầu Tư Và Hoạch Định Chiến Lược – Nhà Đầu Tư Thành Công
Theo dõi chúng tôi tại Cộng đồng Facebook CANSLIMPRE để cập nhật nhanh nhất từng nhịp đập thị trường https://www.facebook.com/groups/nhadaututhanhcongcanslimpre
Kết bạn hoặc follow các thành viên của TSI để cùng thảo luận và định hướng chiến lược đầu tư
https://www.facebook.com/Caoboiphoco
https://www.facebook.com/khucngoctuyen1988
Follow kênh Youtube Nhà Đầu Tư Thành Công, hoặc tìm kiếm từ khóa CANSLIM để cùng nghiên cứu phương pháp đầu tư CANSLIM-Pre được tối ưu và toàn diện cho TTCK VN
