Tại sao chúng ta giao dịch quá nhiều và tại sao chúng ta luôn bỏ lỡ cơ hội?

Có quá nhiều vấn đề về tâm lý trong giao dịch làm cho chúng ta không thể hành động ở những thời điểm cần phải hành động. Và cũng chính các vấn đề tâm lý khiến chúng ta giao dịch quá đà, tức là thực hiện các hành động giao dịch không chắc chắn. Giao dịch rụt rè nghĩa là chúng ta không thể “kích hoạt” được các ý tưởng của mình. Giao dịch quá mức nghĩa là chúng ta giao dịch bên ngoài phạm vi những ý tưởng giao dịch của chúng ta, tức là giao dịch không dựa trên những quy tắc mà chính mình xây dựng.

Như gợi mở trong trích dẫn của Gandhi, nhà lãnh tụ giải phóng Ấn Độ khỏi CĐ thực dân Anh: “hành động của chúng ta thể hiện sự ưu tiên của chúng ta”. Nhà giao dịch rụt rè không dám hành động thường ưu tiên bảo toàn vốn, quá sợ hãi rủi ro và thua lỗ. “Các nhà giao dịch hành động thái quá” lại ưu tiên lợi nhuận và cố gắng không bị “bỏ lỡ”.

Những gì tôi nhận thấy khi làm việc với các nhà giao dịch là những trạng thái rụt rè hoặc hành động quá mức nói trên xảy ra trong một bối cảnh cụ thể nào đó. Hầu như mọi nhà giao dịch đều tìm ra những ý tưởng để họ mua hay bán chỉ số thị trường hoặc cổ phiếu. Nhưng họ lại chưa vạch ra một cách rõ ràng tập hợp các điều kiện cụ thể để họ hành động theo ý tưởng này. Nói cách khác, các nhà giao dịch đều có những ý tưởng để giao dịch, nhưng không có bộ tiêu chí được thiết lập rõ ràng để họ thực hiện ý tưởng đó.

Khi không có tín hiệu mua vào hoặc bán ra rõ ràng, các nhà giao dịch sẽ bị mơ hồ. Sự mơ hồ đó chính là mảnh đất màu mỡ để những ưu tiên tâm lý được phát triển và dần trở lên lấn át. Những ưu tiên tâm lý ở đây chính là sợ hãi rủi ro nên không thể hành động, sợ bỏ lỡ cơ hội nên hành động quá mức. Để thành công trong giao dịch, cần phải có những ý tưởng chắc chắn và sắc bén. Nhưng có những ý tưởng tuyệt vời vẫn chưa đủ để mang lại thành công. Chúng ta cũng phải biết cách thực hiện những ý tưởng đó. Nếu không có cơ sở vững chắc, các ý tưởng giao dịch không thể dẫn đến kết quả mong muốn là thu lợi đều đặn và tối ưu hiệu quả giao dịch.

Để chắc chắn, chúng ta xem xét vấn đề theo hướng ngược lại. Các nhà giao dịch sẽ nắm vững “các thiết lập”, các mẫu hình chuyển động giá, chúng chính là các ý tưởng để giao dịch, và họ giao dịch chỉ dựa trên những ý tưởng này mà không có thêm bất kỳ xác minh khách quan nào để tăng thêm lợi thế và xác suất thành công. Một vấn đề phổ biến nữa ở các nhà giao dịch trong ngày là sự háo hức giao dịch và háo hức kiếm tiền đến mức dành rất ít thời gian để nghiên cứu những cơ hội thực sự đáng để giao dịch và thực sự có tiềm năng.

Một khi chúng ta phân biệt được ý tưởng để chúng ta giao dịch và chiến lược để thực hiện kế hoạch đó, chúng ta sẽ ở một vị trí tốt hơn để phát hiện ra khi nào chúng ta chỉ dừng lại ở các ý tưởng và nghiên cứu của mình, và khi nào chúng ta cần thực hiện giao dịch theo những ý tưởng đó. Rất thường xuyên, chúng ta sợ rủi ro quá mức và không hành động trước những cơ hội hợp lệ chỉ vì chúng ta không hiểu rõ ràng về ý tưởng mà chúng ta đang thấy…

by Brett Steenbarger, Ph.D.

Thời điểm hiện nay là phù hợp để đề cập lại vấn đề tâm lý giao dịch.